Engeland – Verenigd Koninkrijk
Jaren 70’s & 80’s
Hooligans zijn voetbalsupporters die naar voetbalwedstrijden gaan met het doel om te vechten. Over het algemeen is het doel om met hooligans van de tegenpartij te vechten. Al wijst de praktijk uit dat (tegenwoordig) de meeste gevechten niet met rivaliserende groepen zijn, maar met de politie.
De top 10 Nederlandse hooligans zijn gekozen door de volgers van Voetbal Ultras.
Hooligangroepen bij Feyenoord
Hooligangroepen bij Ajax
Hooligangroepen bij ADO Den Haag
Hooligangroepen bij FC Twente
Hooligangroepen bij FC Utrecht
Hooligangroepen bij PSV
Hooligangroepen bij PEC Zwolle
Hooligangroepen bij Willem II
Hooligangroepen bij FC Den Bosch
Hooligangroepen bij SC Cambuur
Hooligans – een term die vaak doet denken aan gewelddadige taferelen en problemen tijdens voetbalwedstrijden. Het beeld dat met deze term wordt opgeroepen, is echter niet volledig en verdient een diepgaander begrip. In dit artikel willen we een genuanceerder perspectief bieden op wie hooligans zijn en wat hen drijft, zonder hen onnodig in een negatief daglicht te plaatsen. Het is van essentieel belang om verder te kijken dan de stereotype percepties en te trachten te begrijpen welke factoren bijdragen aan hun gedrag. Door deze inzichten kunnen we op zoek gaan naar oplossingen die een positieve invloed hebben op de voetbalgemeenschap en de samenleving als geheel. Laten we beginnen met het verkennen van wie hooligans eigenlijk zijn en waarom het belangrijk is om hun gedrag te begrijpen.
Fanatieke voetbalfans, soms aangeduid als hooligans, zijn individuen die hun liefde voor voetbal en hun favoriete teams op zeer intense wijze uiten. Hoewel sommigen van hen bekend zijn geworden door gewelddadige incidenten, is het essentieel om te benadrukken dat niet alle fanatieke fans gewelddadig zijn of zich misdragen.
Deze fans hebben een diepgaande passie voor het voetbalspel en identificeren zich sterk met hun club. Soms leidt deze intense betrokkenheid tot gedrag dat als problematisch wordt beschouwd. Het begrijpen van hun emoties en motivaties is van groot belang om constructieve oplossingen te vinden. Vaak komt dit gedrag voort uit een diepe behoefte om zich ergens bij te horen voelen en een sterke identiteit te hebben binnen de groep van medesupporters. Factoren zoals sociale druk, groepsdynamiek en de behoefte aan erkenning spelen hierbij een rol.
Door inzicht te krijgen in deze factoren en te werken aan het kanaaliseren van deze passie op een positieve manier, kunnen we streven naar een cultuur waarin fanatieke voetbalfans hun liefde voor het spel kunnen uiten zonder dat dit leidt tot geweld of wanorde.
Ultras zijn fanatieke supporters die hun club vol passie steunen in het stadion. Ze staan bekend om hun intense loyaliteit, creativiteit in het aanmoedigen en het creëren van een geweldige sfeer tijdens wedstrijden. Hoewel ze uitzonderlijk toegewijd zijn aan hun team en bekend staan om hun luidruchtige uitingen van steun, zijn ze niet primair gericht op gewelddadige confrontaties. Ze streven naar een positieve en energieke atmosfeer om hun team te ondersteunen. Hooligans daarentegen worden vaak geassocieerd met gewelddadige gedragingen, zowel binnen als buiten het stadion. Ze komen naar voetbalwedstrijden met de intentie om conflicten aan te gaan en geweld te plegen, vooral tegen rivaliserende supporters. Hun gedrag is schadelijk en wordt niet alleen als onacceptabel beschouwd door me maatschappij, maar kan ook gevaarlijk zijn voor de veiligheid van anderen.
Om het ontstaan van hooliganisme beter te begrijpen, moeten we teruggaan naar de jaren ’60 en ’70 in het Verenigd Koninkrijk. De opkomst van hooliganisme had deels te maken met de economische en sociale omstandigheden in die tijd. Veel jongeren, die opgroeiden in arbeiderswijken met beperkte kansen, vonden een gevoel van gemeenschap en identiteit in voetbalclubs. Deze clubs vertegenwoordigden meer dan alleen sport; ze waren een bron van trots en identiteit voor de lokale bevolking.
De eerste bekende hooligangevechten deden zich voor in de jaren ’60 tussen aanhangers van clubs zoals Millwall, West Ham United en Chelsea in Londen. Deze confrontaties begonnen vaak als spontane schermutselingen tussen rivaliserende groepen supporters, vooral tijdens en na wedstrijden. Later werden deze gewelddadige ontmoetingen meer georganiseerd en coördineerden hooligans zich om bewust chaos en conflicten te veroorzaken.
De rivaliteit tussen voetbalclubs was een belangrijke aanjager van het hooliganisme. Het competitieve element en de emotionele betrokkenheid van de fans bij hun clubs brachten een intense rivaliteit met zich mee, zowel op het veld als op straat. Wat begon als verbale confrontaties tussen supportersgroepen escaleerde al snel naar fysieke confrontaties, vandalisme en geweld.
Het is van groot belang om te begrijpen dat deze vroege incidenten van hooliganisme niet representatief zijn voor alle voetbalfans. Het merendeel van de fans zijn vreedzame supporters die komen om van het spel te genieten en hun team aan te moedigen. Echter, de negatieve aandacht die hooligans kregen, zorgde voor een vertekend beeld van voetbalfans in het algemeen.
In Nederland ontstond de hooligancultuur in de jaren ’70 en ’80, parallel aan de ontwikkelingen in het Verenigd Koninkrijk. Hoewel voetbalgeweld en supportersrellen ook daarvoor voorkwamen, was het in deze periode dat het fenomeen hooliganisme echt terrein begon te winnen en zich verspreidde over verschillende voetbalclubs.
In de jaren ’70 ontstonden de eerste georganiseerde ‘supportersgroepen’ in Nederland. Deze groepen bestonden uit fanatieke supporters die zich sterk identificeerden met hun club en vaak een vijandige rivaliteit voelden ten opzichte van supporters van andere clubs. Het geweld begon aanvankelijk vooral rondom de wedstrijden, maar verspreidde zich al snel naar stadscentra en andere ontmoetingsplekken.
De rivaliteit tussen clubs, vooral tussen historische rivalen zoals Ajax en Feyenoord, was een belangrijke factor die heeft bijgedragen aan de opkomst van hooliganisme in Nederland. Wedstrijden tussen deze clubs werden gekenmerkt door intense emoties, rivaliteit en vaak gewelddadige confrontaties tussen de supporters.
In de jaren ’80 intensiveerde het hooliganisme. Er waren grote gevechten en vernielingen, zowel binnen als buiten het stadion. Dit leidde tot maatregelen vanuit de overheid en voetbalclubs om het geweld te beteugelen. Stadionverboden, strengere veiligheidsmaatregelen en een gezamenlijke inspanning van politie, clubs en supporters om een einde te maken aan het geweld, begonnen geleidelijk aan effect te hebben.
Het hooliganisme binnen de voetbalwereld wordt beïnvloed door diverse sociale factoren. Enkele belangrijke elementen zijn:
a. Groepsdynamiek en identiteit: Hooligans vormen vaak hechte groepen waarin sociale identiteit een sterke rol speelt. Het gevoel van samenhorigheid en loyaliteit aan de groep leidt tot een ‘wij-tegen-zij’-mentaliteit, waardoor rivaliteit met andere supportersgroepen wordt aangewakkerd.
b. Sociale en economische omstandigheden: Sociale en economische uitdagingen, zoals werkloosheid en achterstandswijken, kunnen een voedingsbodem vormen voor frustratie en agressie, die zich kunnen uiten in het hooliganisme.
c. Alcohol- en drugsgebruik: Het gebruik van alcohol en drugs kan de remmingen verminderen en het agressieve gedrag van hooligans versterken. Voetbalwedstrijden kunnen soms overmatig alcoholgebruik aanmoedigen, wat de confrontaties kan escaleren.
d. Invloed van media: Media kan de perceptie en het gedrag van hooligans beïnvloeden door het gewelddadige gedrag te benadrukken en sensationeel te presenteren. Dit kan bijdragen aan het ‘stoer’ maken van het hooliganisme, waardoor het aantrekkelijker lijkt voor sommigen.
e. Gebrek aan sociale structuren: Het ontbreken van positieve sociale structuren en activiteiten in het leven van individuen kan leiden tot de zoektocht naar identiteit en zingeving in groepen met negatieve doelen, zoals hooligangroepen.
Vroeger werd hooliganisme voornamelijk geassocieerd met gewelddadige confrontaties rondom voetbalstadions. Hooligans zochten elkaars rivaliteit op en creëerden vaak chaos en geweld voor, tijdens en na wedstrijden. Dit gedrag was een uiting van sterke groepsidentiteit en rivaliteit tussen supportersgroepen.
Tegenwoordig heeft het hooliganisme een nieuwe vorm aangenomen. In plaats van zich te richten op gewelddadige confrontaties rondom stadions, komen fanatieke supporters nu vaak op afspraak bijeen buiten de wedstrijden om, vaak op afgelegen plaatsen zoals bossen en industrieterreinen. Deze geplande ontmoetingen zijn bedoeld om flink los te gaan, net zoals vroeger. Maar dan op een meer gecontroleerde en minder publieke manier. Er worden heldere afspraken gemaakt tussen de beide groepen hooligans. Er worden bijna altijd exacte aantallen afgesproken en afspraken gemaakt over de kleding. Bij een groot gedeelte van deze afgesproken gevechten tussen hooligans worden er zelfs afspraken gemaakt over de leeftijd. Om te voorkomen dat een 40 jarige volwassen man tegenover een jonger iemand van 18 komt te staan.
De verschuiving naar afgesproken gevechten buiten de wedstrijden om suggereert een verandering in het gedrag van hooligans. Hoewel rivaliteit en passie voor hun eigen club nog steeds aanwezig zijn, gaat het steeds meet richting de ‘normale’ vechtsport, maar dan in groepsverband.